Temas e motivos

Temas e motivos (5)

Máis de dragóns.

Esta tarde imos de caza (como Perceval no libro de Ferrín, cando sae á procura do Leonlobisco). Imos cazar un par de dragóns. Hai que penetrar no Edda Maior, o libro das vellas lendas e mitos xermanos, dos pobos do norte de Europa.

Oístes falar do Edda? Nel, insisto, hai recitados dos escaldos, que son basicamente xermanos, islandeses e escandinavos, indoeuropeizados, e tamén algo dos francos e dos burgundios. Manexo a espléndida edición de Alianza a cargo de Luis Lerate. A trascrición, en parte autoría, é de Snorri Sturlison. E o termo post quem parece situarse no 1200. Quere iso dicir que antes desa data é impensable que se escribise. Pero si que hai cousas que remiten á época das grandes migracións xermano-europeas (V, VI). Cúmprese unha vez máis con este libro que ler é viaxar, polo Atlántico quizais, sempre afastando as brétemas do tempo pasado, na volta ás raíces de Europa.

O primeiro dragón mítico co que topamos mora debaixa da árbore fundacional, da árbore sagrada (recordemos aquí o tizón de Nadal, conservado no oriente galaico, ata hai pouco polos ancareses, restos aínda da árbore inicial), o Iggdrasil; habita máis abaixo aínda, no inframundo (o Niflheim). Chámase Nídhogg e, naturalmente, voa. Conduce os mortos ao outro mundo (esa función cumpríana os voitres entre os vellos habitantes do extremo da celtiberia, os que viviron en Numancia, Tiermes, Uxama Argaela).

O segundo dragón ao que daremos caza é fundamental na historia de Sígurd ou Sigfrido. Unha historia dunha beleza portentosa, tráxica. El mata o dragón porque lle corresponde: é o heroe por excelencia e debe ser o señor do tesouro que agocha e protexe o dragón. Fai un burato na terra e cando pasa o dragón, saca a espada (ten nome,  Rídil) e féndeo con forza. Fáfnir morre pero antes de morrer hai un diálogo poético, que recollen os vellos escaldos. Sigfrido nese momento é novo, aínda non coñece muller (Gudrun, ou Crimilda, que será a súa esposa; tamén será amado sen posibilidade ningunha por Brunhild ou Brunequilda) e está obedecendo a Regin, quen lle manda asar o corazón de Fáfnir. Sen querer come un pouco (que simbolismo tan alto ten o corazón!) e inmediatamente entende a linguaxe dos paxaros (un don que tamén terá Gudrun, digna compañeira). Entender a linguaxe das aves é un tema delicioso. Todalas aves do mundo de amor dician, ‘leda m’ando eu’: a amiga do poema galego-portugués tamén é capaz de oílas falar. E vistes no comentario de Carril Espido que Manuel María –que en gloria estea-, coñecía igualmente esa linguaxe? Son sempre tempos míticos, aqueles en que o ser humano oe a fala dos animais. Oe e entende. Tempos inmorredoiros. Aparecen en Longa Noite de Pedra (“O Reino”). Non creades que eses tempos son imposibles de recuperar. Son cíclicos. En espiral, coma a nosa galaxia.

 Detalle do relevo da porta da igrexa medieval de madeira de Hyllestad, Noruega. Vese a Sigfrido causando a morte a Fáfnir coa súa espada (aquí chámana Nothung).