venres, 27 de xuño de 2014

VISITANDO MADRID


Di o arxentino Andrés Neuman nun libro que acaba de publicar, Barbarismos, que ler é o acto e efecto de vivir por segunda vez ou de vivir dúas veces… O mesmo pasa con escribir. Ti escribes unha crónica dunha viaxe e volves viaxar de novo. Ínstovos, anímovos a que o fagades. Un dos praceres da vida, sen dúbida (viaxar e mais escribir). Se o espazo é Madrid en primavera, xa é o súmmun. Acompañei o meu compañeiro de fatigas por mor do seu traballo. Estivemos ademais con Suso e Paz. Teñen a teima de levarnos a xantar a sitios non nacionais: comida grega, comida xaponesa, peixe ao modo peruano… Para desquitarnos, fomos un día a Toledo, con idea fallida de entrar no Museo de Santa Cruz, e pillamos cordeiro ao hispánico modo. Toledo, a imperial, resoa aínda a reconquista e maquinacións previas afonsís. As murallas, o río circundante, o rechouchío incesante de andoriñas e/ou vencejos, todo é unha poderosa chamada á vida. Se o Greco de Santa Cruz nos foi impedido, si puidemos deleitarnos co “Espóleo” da sacristía catedralicia. A catedral fíxome recordar cando estudabamos o “Auto dos Reis Magos”; é a Primada de España, aí xace aquel rei coroado en Compostela, coa súa esposa acarón, a Berenguela da fraseoloxía (Bonita coma unha berenguela; en Blanco Amor, biringuela/bringuela).
(Dama de Baza. MAN. Foto de Charo Soto)
 
En Madrid as tardes resoan a paraíso se as pasas no xardín botánico (quedan os bonsais para outra visita), co mirto (chamado en árabe arrayán), as árbores centenarias, as artemisas, áster e demais flores con arrecendo de xuño, coas parellas coméndose a beixos xa de verán. Unha pasada de beleza! E ese ceo cervantino con nubes grandotas, eses edificios de ladrillo mudéxar… O convento das trinitarias, por exemplo, onde xacen dispersos se cadra, perdidos sen remedio polo que parece, os ósos do autor de apelidos galegos, o Miguel que chegara a Madrid con dezanove anos, loiro, guapo, bizarro no mellor sentido do termo, aquel de quen deixou dito o seu mestre, López de Hoyos, o meu discípulo amado. En catro casas madrileñas distintas foi morando o noso escritor, pero non vin eu todas as letras gravadas que o relembren. Creo que falta información ao respecto por parte das Institucións pertinentes. Léase Concello. Hai que salvagardar, porén, a acción da Academia e a de asociacións dignísimas como a Sociedade Cervantina.
(Máis damas iberas. MAN. Foto de Charo Soto)
 
Petiscamos na praza de Santa Ana (por certo que na igrexa dos Xerónimos tan branca vimos un cadro espléndido de María aprendendo a ler no colo-regazo da nai, Ana, quen suxeita o libro, pintado por Carreño de Miranda; é un tema inusual, no que eu sei); achegámonos con idea de comprar alpargatas de auténtico esparto nunha rúa próxima á Praza Maior; visitamos -como non- a feira do libro (compramos un de mitos fundacionais, un de Virxinia Woolf, un de Garfield e un sobre Cortázar). E fomos ver, xa por último, o MAN (Museo Arqueolóxico Nacional). Había moitos anos que non iamos. Renovárono hai pouco. A min persoalmente satisfíxome. De feito, abraioume a riqueza –froito incuestionable da mestizaxe- deste mosaico de pobos chamado España. Pero díxome a miña irmá que foi contestado: non cumpre cos criterios historiográficos e museísticos esixibles a un museo dunha das capitais máis importantes culturalmente falando de Europa. Ou iso din algúns dos expertos no tema. Falo de oídas (aínda que había un mapa do ano 900 da península e xebraban Castela de León, algo inexacto, a dicir verdade, porque é innegable nesa data a dependencia dos condes casteláns, a vasalaxe ao rei de León). Etcétera. Concluímos: se viaxar é enriquecedor, reflexionar sobre a viaxe éo igualmente.

domingo, 22 de xuño de 2014

ENTREVISTAS A MULLERES DO NOSO INSTITUTO



ENTREVISTA A LAURA FERNÁNDEZ VILLARINO

(Deberiamos empezar coa letra B, de beleza e baile).

-Ben. Temos connosco a Laura, que chegou este ano á nosa casa. Unha servidora sentiuse, desde o primeiro día en que falou con ela, cautivada pola súa simpatía, forza vital, beleza e comunicabilidade, se se pode dicir así. Preséntate, Laura, dinos de que dás clase e de onde vés.

-Bueno, dou clase dunha materia que impón moito só con escoitar o seu nome, Física e Química, e veño de dar moitas voltas por este noso país. Traballei como profesora para a Junta de Andalucía durante nove anos e, logo de aprobar as oposicións voltei á nosa Terra, andei por uns cantos centros da provincia de A Coruña ata chegar aquí e, parece que me deu sorte, porque sempre lembrarei que este curso me deron o meu destino definitivo a partir do curso que vén.

-Xa coñecías a algún de nós, e mais tiveches xa tempo de facer unha panda de amigos, non si? Estás ben aquí?

-Pois si que coñecía a algún, algúns persoalmente, outros de referencia por amigos ou familia e ademais, unha profe de inglés foi "teacher" miña na escola de idiomas e a miña propia xefa de departamento fora a miña profesora de Física cando eu facía o antigo COU... unha honra traballar con ela, por certo. Doume conta tamén de moitas cousas que se pode dicir que "herdei" dela, jajajajajajajajaja... sobre todo o ser esixente e estrita. Podo dicir que moitos dos compañeiros que coñecín novos, son moi agradables, acolléronme moi ben e fixeron que o día a día sexa moi levadeiro e se poida entrar cada mañán a primeira hora con enerxía e un sorriso. Por exemplo cruzarse contigo nun corredor dá "bo rollito" xa para o resto do día. Estou ben aquí, pode dicirse que é un orgullo traballar nun centro coma este no mesmiño centro da cidade e para máis coa praia enfrente, aínda que tamén hai que dicir que é un centro con moito traballo sobre todo polo elevado número de alumnos por aula.

-Nai de dous pequechos, docente, amiga dos amigos, e por se fose pouco, bailas. Cóntanos.

-Pois si... teño dous nenos que se levan pouco máis dun ano e que por enriba son futbolistas, cousa que é un pouco escravitude mentras non teñen a idade suficiente para ir sós a entrenar e xogar... penso que pouco lles falta xa para poderen ir pola súa conta.
Amiga dos meus amigos tamén, a verdade é que procuro cuidalos para que me duren tanto coma dure eu, jejejejejeje... e teño a sorte de telos moi bos, a verdade.
E... bailo, si... bailei e volvo bailar. Comecei a bailar con oito anos en Xacarandaina, a miña segunda familia. Estiven ata os quince na escola de baile e nese momento entrei no grupo de Baile Tradicional que deixei aos vinte e dous cando me fun a Santiago para facer a miña especialidade na carreira... Estando no grupo recorrín bastante, por Europa, Francia, Escocia... moita España e moitísima Galicia, por suposto, de festa en festa e de romería en romería a parte de galas e actuacións en teatros e salas adicadas a espectáculos... foi unha etapa da miña vida moi rica e produtiva... este tipo de experiencias fan crecer moito como persoa... sempre se gaña con elas. A idea podería ser voltar algún día pero foi ao pouco de rematar a carreira cando marchei ao Sul. Cando volvín, formamos un grupo de veteranos dirixidos polo mestre de todos e director do grupo de baile, Henrique Peón, o primeiro ano fixemos unha actuación no parque de Sta. Margarita coincidindo co remate das actividades da escola en Xuño, o segundo ano, tiñamos todo preparado e choveu e despois non xuntamos xente suficiente para seguir mantendo ese grupo e houbo que deixar de bailar. Agora estou volvendo a ensaiar cun grande grupo de xente nun proxecto novo, no que non sei se poderemos participar todos cantos estamos, así que non sei se estarei incluída, pero é un segredo do que nada se sabe, jejejejejejejeje... o caso é participar, colaborar, cooperar e pasalo ben... e como eu o paso ben bailando e cantando... pois aí estou... xa se verá.

-Na Idade Media había un subxénero (normalemente integrado no xénero maior ‘Cantiga d’amigo’) chamado bailía ou bailada. Chegaron a nós as famosísimas das avelaneiras floridas de Airas Nunes ou Xoán Zorro. A poesía parece que nace vinculada ao canto e se cadra ao baile. Ti cantas tamén?

-Canto, abofé que canto... é raro que non canta e toca a pandeireta tendo formado parte dun grupo deste tipo... claro que unhas persoas teñen máis facilidade innata para o canto que outras... eu fago o que podo. Conste que xa sempre cantei dende pequena porque na familia do meu pai son todos moi cantaríns.

-Varios ex alumnos do noso Instituto formaron parte do grupo Lumia, un grupo en boa medida folclórico. Ou folk, se prefires. É un tipo de música que ten dado xoias ao mundo (Dylan, Baez, Neil Young; The Pogues; Malicorne, Nuova Compagnia di Canto Popolare; José Afonso; Jarcha; Milladoiro, Fuxan os ventos, Luar na Lubre, por citar uns exempliños). Gústache o folk? Sumarías algún exemplo máis?

-Gústame tamén o folk, claro... gaiteiros coma Bieito Romero formaron parte de Xacarandaina nalgún momento igual que Mercedes Peón, que para min foi a mellor voz que tivo o grupo... o meu pai formou parte da directiva da primeira discográfica galega, Ruada, e tiven o privilexio de estar presente ata en grabacións de Milladoiro nos seus comezos como tal agrupación, vivín de preto A Galicia do Maeloc e o Berro Seco... había un grupo moi bo tamén que eu lembre nesas épocas, Doa, que sacou un disco, O son da Estrela Escura, e bueno, as cancións de Fuxan sabíaas todiñas de nena... tamén Saraibas, Manoela e Miguel... eu crieime con esa música, ademais doutras variedades máis internacionais porque na miña casa había centos de vinilos que se escoitaban a diario... dende boleros ata grandes orquestas e solistas internacionais. Non se me pode esquecer unha gaiteira que me gusta moito, Susana Seivane e algún que outro amigo que son inmellorables gaiteiros aínda que sexan menos afamados.

-Que estás lendo agora, Laura?

-Agora mesmo non fago máis que ler exames, jajajajajajajajajaja... pero o meu libro da mesiña de noite, o que sempre está alí por se me fai falla darlle unha voltiña é "Contigo" de Ángel Gabilondo... que recomendo ler... tamén moi recomendable é "Made in Galicia" de Sechu Sende e de quen gosto moito ler é de Sandor Marai. Un que me sorprendeu moito foi "Llévame contigo" de David Grossman... leo cousas moi variopintas e diferentes.

-Sigue así, Laura, tan chea de alegría. Xa sabes aquel refrán que di: A alegría delonga a vida. Grazas por atendernos, queridiña.

mércores, 18 de xuño de 2014

Os nosos poetas: Paula Cabaleiro

O sentir
A historia dos bicos
máis doces do mundo
só a pode contar a lúa.

Lonxana amiga
de poemas con imsomnio,
tan libre e alfúfara
como o sorriso dun neno.

Ti, que coñeces o máis feiticeiro
dos meus segredos.
O que me eriza a pel
e faime eterna.

Ti, ditosa, e ditosas tamén as estrelas,
luz para os perdidos,
por ser fuxitivas nos seus soños
cada noite.

Ante vós,
testigos de infindas locuras por amor,
entrégome ao frío da súa ausencia,
entrégome a outra longa noite sen amor.
Paula Cabaleiro Puentes, 4º da ESO
(sección coordinada por Xosé Pérez Mondelo)

martes, 17 de xuño de 2014

VISITANDO...

VISITANDO O MUNDO NO ANO MIL (II). AMÉRICA.

Como xa saberedes, América foi primeiramente poboada por cazadores (cazaban pezas grandes, mamuts por exemplo) que, procedentes da actual Siberia, atravesan polo chamado estreito de Bering (este Bering era un mariño danés que estaba ao servizo do zar de Rusia e navegou por esa zona un día gris de principios do XVIII) e pasan ao que hoxe chamamos Alaska. Fano a pé porque era unha época en que o xeo unía ambos territorios, diso hai  uns 15.000 anos. Aínda que inicialmente non penetran moitos homes no novo mundo, van espallándose desde ese punto (noroeste) ao oeste de Norteamérica, ao nordeste e cara ao sur, ata poboar o continente enteiro, e logo xa, tempo andando, migran e móvense por todas as partes do que hoxe chamamos América. Que houbo contactos e intercomunicación sábese polo estudo das filiacións lingüísticas (familias lingüísticas que emparentan claramente aos homes, que nos din que se comunicaron no espazo e no tempo: póñovos só un caso para non resultar plúmbea: a familia dos algonquianos, ou da lingua algonquiana, localizable tanto en Quebec e menos en Ontario, como en Virxinia, Montañas Rochosas, na baía do Hudson e incluso en California) e polas mutuas influencias e/ou intercambios comerciais e culturais (un claro exemplo: os homes da cultura de túmulos Hopewell de Norteamérica, que habitaban sobre todo en Illinois, Indiana e Ohio, parece polos restos atopados que andaran “de compras” por toda Norteamérica: recibían o cobre do Lago Superior, conchas e dentes de caimán do golfo de México, do afastado Oeste procedía a obsidiana que usaban nos coitelos rituais, do litoral Atlántico outra clase de cunchas e de Carolina discos de relucente mica –os datos proceden do libro El primer americano, de C. W. Ceram).
(A grande pirámide de nichos de Tajín, tras ser liberada da aperta secular da selva; foto tomada da ed. de 1972 de Destino, da obra "La leyenda de los dioses blancos" de Pierre Honoré)
          
 Pero acheguémonos xa (na medida das nosas limitadas posibilidades) ao ano mil. Sen dúbida a civilización que acada un punto máis elevado nesa altura é a maia (os aztecas son posteriores, e os incas aínda non saíran das mantelas, tardarán centos de anos tamén en formar o seu imperio).  Esta civilización espallábase por Mesoamérica, nun territorio que ocupa o que hoxe é Guatemala, parte de Honduras e parte de México. Ao pobo maia pódeselle chamar o pobo das estelas (non eran exactamente funerarias como a maioría das nosas castrexo-galaico-romanas conservadas, servían para inmortalizar victorias, cronoloxías reais, leis, etc.). Facíanas ás mans cheas, a centos, e tamén o pobo do estuco (xa se atopou estuco na máis antiga cidade maia descuberta, Uaxactum, onde tamén se atopou o primeiro observatorio astronómico descuberto e a construción maia máis antiga que se coñece, unha pirámide, naturalmente). Pero fixádevos que no ano mil xa levaban centos de anos erguidas algunhas das cidades grandes maias como Palenque, Yaxchilán e Pedras Negras, as tres cidades en que a arte maia, insisto, acadara o máximo esplendor (entre o V e o VIII d. C.). Segundo a cronoloxía que manexo (a obra de referencia é La leyenda de los dioses blancos, de Pierre Honoré), o ano mil caería dentro do período postclásico, unha etapa (de 987 a 1194) na que brillan cidades como Hochob, Dzibilnocac, Chichén Itzá, Mayapán, Kabah, Izamal, Labna, Zayil, Uxmal. Di Honoré que en Mesoamérica unicamente foi posible unha soa vez a existencia dun imperio, como o dos maias, que durara mil anos. Todos os outros que xurdiron desapareceron ao cabo de poucos séculos. Non vou dar moitos datos sobre os maias porque os podedes encontrar en calquera enciclopedia ou na rede. Chamo a atención sobre algún nome propio, como Diego de Landa, que chegou a ser bispo de Yucatán, quen escribiu Relación de las cosas de Yucatán, e que nos deixou nun seu manuscrito os signos do que podemos denominar o alfabeto maia. Honoré é dos que pensan que houbo interacción precolombina entre Asia e América e que os asiáticos tiveron por forza que influír na arte maia. Os arqueólogos norteamericanos dubídano moito e veñen dicir que esas son a modo de teimas europeas. Certamente, parece un pouco fantasioso ver como fai Honoré, relación directa entre escritura cretense e maia. As concomitancias (motivos concretos moi específicos na decoración, no “árbore do ceo” de Java e no de Palenque, nos réptiles monstruosos de Asia oriental e de Palenque, a propia arquitectura das pirámides de nichos de Tajín e Angkor-Tom, os xogos incluso, o motivo do deus sentado sobre as pernas no trono-tigre na India e n o trono-xaguar dos maias) son tentadoras e a calquera  que viviu a chegada do ser humano á lúa, a calquera que lera no seu día a experiencia ousada do noruego  Heyerdahl, non lle ten por que resultar inverosímil que houbera un encontro previo ao ano mil entre pobos e xentes de Asia e América (velaí a incontestable forza do mito, da lenda dos homes brancos en América), pero doutra banda, resulta igualmente épico o feito de construírmos pirámides, de medir o tempo de maneira xenial e de sermos capaces de facelo partindo de culturas, de mentalidades, de espazos tan distantes e tan distintos. É coma se documentásemos, unha vez máis, a incontestable unicidade da especie humana.
(Páx. do manuscrito de Diego de Landa, co alfabeto maia, foto da ed. de 1972 da ed. Destino de "La leyenda de los dioses blancos" de Pierre Honoré)   
     
 Os maias tiñan un panteón onde cabían deuses (o principal o sol) e deusas (a nai-terra, Ixcumané, esposa do deus do ceo). Como astrónomos non tiñan par. O edificio observatorio máis importante da súa cultura é o observatorio do deus branco (Kukulcán) de Chichén Itzá, “o Caracol”, unha torre cuxo piso superior ten sete regandixas, sete estreitas fendas, para a medición dos solsticios e dos equinocios. Hai moitas concomitancias entre o calendario dos maias e os dos aztecas, pero tendo en conta que a civilización azteca exerce o seu dominio moitos centos de anos despois –e a nós cáenos fóra do noso ámbito de interese, o ano mil- , parece estar clara a dirección das influencias. Unha das semellanzas (outra sería a medición do mes, 20 días) é a importancia do período de 52 anos. Ese é o período longo por antonomasia dos maias, como para nós o século. Sábese polas vellas crónicas que celebraban este novo ano, cada 52, de maneira delirante. Claro que hai sombras no paraíso. Por exemplo, se había moita seca, ofrecían ao deus da chuvia sacrificios de virxes, eran botadas á fonte sagrada. E coidadiño con perder naqueles campionatos de pelota que xogaban: os perdedores eran decapitados sen piedade (e non cremos que lles deran primas millonarias aos gañadores).
("O Caracol", observatorio de Chichén-Itzá, que saíu indemne tras as guerras da conquista; foto tomada da ed. 1972, ed. Destino, de "La leyenda de los dioses blancos" de P. Honoré)

Outra cultura activa arredor dos anos mil é a dos totonacas, cuxa cidade principal era Tajín (na rexión de Veracruz, México). Outra é a dos toltecas: na súa historia aparece como quinto rei o branco e barbudo Quetzalcoatl, que reinou desde 847 ata o 999 d. C. e acabou tolo, abandonando o seu pobo. A cidade principal desta civilización é a lexendaria Tula ou Tollán, rica, caos xúas xigantescas pirámides do sol e da lúa, templos ben descritos por un dos nosos cronistas, o frade Bernardino Sahagún. Di Sahagún que as mazarocas de millo eran tan grandes que para levalas a casa había que botalas a rolar (temos que pensar que nesta hipérbole hai unha verdade oculta: é a planta do millo, orixinaria do actual territorio mexicano, a orixe e berce destas civilizacións; xunto co arroz é a planta de máis importancia na historia da humanidade).

Seguro que xa estades cansos de ler cousas tan antigas. Seguiremos dentro dun mes.

luns, 16 de xuño de 2014

LENDO A...



GARIMPEIROS DA BELEZA

Para todos vós, os garimpeiros da beleza (hai un tema, unha canción de Ana Carolina que tamén canta Maria Bethania que empeza así: Garimpeira da beleza…), velaquí vai unha relación de títulos comentados este curso no club de lectura dos venres:
El libro de las tierras imaginadas, G. Duprat.
Liquidación final, Pétros Márkaris.  Este autor é coguionista, xunto con Theo Angeloupoulos destas películas: “Alejandro Magno” (1980), “El paso suspendido de la cigüeña” (1991), “La mirada de Ulises” (1995), “La eternidad y un día” (1998).
Carta de una desconocida, Stefan Zweig. Hai unha versión cinematográfica deste relato de Zweig dirixida por Max Ophüls. Outras películas de Ophüls baseadas en textos literarios son: “Le plaisir”, sobre tres contos de Guy de Maupassant (“La máscara”, “La casa Tellier” y “La modelo”) e “La ronde” de Arthur Schnitzler.
1280 almas, Jim Thomson. Deste mesmo autor, Los timadores. Thomson é o guionista de “Senderos de gloria” (1957) e de “Atraco perfecto” (1956), ambas as dúas de Santley Kubrick.
De ratones y de hombres, J. Steinbeck .
New yorkers, O’ Henry. Na película “Full House” (1952), de Henry Hathaway, podemos ver a John Steinbeck presentando os contos de O’ Henry.
Los duelistas, Ridley Scott.
El duelo, J. Conrad. Do mesmo autor, El corazón de las tinieblas. Na película “Apocalypse now” de F. Coppola, o director baséase en Kurt, o personaxe de Conrad, e tamén se inspira en Lope de Aguirre.
La ley de la calle, Susan H. Hinton.
La aventura equinocial de Lope de Aguirre, R. J. Sender. Sobre o tema que trata Sender na novela se basea W. Herzog para a súa película “Aguirre, la cólera de Dios”.
Réquiem, Tabucci. Levada ao cine por Alain Tanner.
El desierto de los tártaros, Dino Buzatti.
Momentos estelares de la humanidad, catorce miniaturas históricas de S. Zweig.
La semilla inmortal, os argumentos universais no cine, de J. Balló e X. Pérez.
El bolso de Ana Karenina, Anna Caballé.
Carmen Laforet, Anna Caballé.
 Julia Pedrido, profesora de Lingua e Literatura.

venres, 6 de xuño de 2014

VISITANDO O MUNDO NO ANO MIL (I). ÁFRICA.

VISITANDO O MUNDO NO ANO MIL (I). ÁFRICA.

As cinco mil visitas merecen unha celebración especial. Viaxaremos en certa medida ao ano mil. E comezaremos por África, berce do homo sapiens sapiens. Un continente fascinante, que se está xebrando pola fenda do Rift. Unha fascinación que é reflectida na obra de grandes artistas, por exemplo, Gaudi, Picasso, Matisse. Buscade a foto do malagueño no seu estudo do Bateau-Lavoir, en 1908, rodeado  dun arpa punu, unhas figuras bakongo e dúas esculturas de teito canacas. Impresiona o novo que é e a forza dos seus ollos, impresiona o poder da arte africana.






As primeiras exploracións digamos “científicas” dos europeos son renacentistas: Diego Cao trae marfíns do Congo en 1486. Pero as culturas florecen desde moito atrás: En Nixeria, Nok é a primeira cultura coñecida que adopou o ferro. Pero con Igbo-Ukwu, arredor do século IX, iníciase unha escola de broncistas que, moi probablemente, espallaron a técnica da cera perdida en Ifé e, desde aí, a Benín. Os reis de ambos os dous lugares fixeron fabricar, como emblemas do seu poder, obxectos dun grande refinamento e únicos en África, que se contan entre as obras mestras da arte universal  (p. 25, “Arte tradicional africano”, de Alberto Costa Romero de Tejada, en África: magia y poder. 2500 años de arte en Nigeria. Fundación “La Caixa”, 1999, tradución ao galego nosa). Lede agora estas palabras de Roger Fry, crítico do grupo Bloomsbury, nun artigo dos anos 20: Teñen unha liberdade plástica completa (…). Os escultores parecen non ter dificultade ningunha en escapar do plano bidimensional (p. 22).
Nas selvas da rexión do baixo Níxer prodúcese o florecemento das artes de Igbo-Ukwu (séculos IX e X) no leste e da antiga Ifé (séculos XI a XV) no oeste, xunto coa aparición da cidade de Benín (p. 38,  John Picton: “Nok, Igbo-Ukwu”).
No ano mil en África hai reinos (e unha forte xerarquización social), antes houbo imperios (Exipto, Cartago). A maior parte das culturas son ágrafas, pero queda compensada esa carencia de escrita pola oralidade poderosa, a mitoloxía, os costumes rituais e a arte (igualadora, coma a morte; xa o dixo Goethe, a quen parafraseo: “o que non logra o ser humano na realidade que vive, lógrao na arte”). Arredor desta data estupenda (1000 d. C.) fúndanse cidades importantes, como O Cairo, da man dos fatimís, unha póla do Islam, procedentes do Magreb. Aí, no Magreb, norte de África en sentido amplo, teñen o seu núcleo territorial os Bereberes (a palabra ten o mesmo étimo cá voz ‘bárbaro’, eles fanse chamar a si mesmos “homes libres”). Os bereberes pasan a España na época do Califato cordobés, xa o propio Tarik (epónimo de Tarifa), no VIII, é un bereber (e tamén son bereberes almorávides e almohades, algúns dos cales loitan no poema do Mio Cid…). Non tiñan a mesma consideración social que os árabes de pura cepa, ocupan os arrabaldos, viñan sendo de clase B (tedes máis información no traballo de  Bilal Sarr: “Introducción al estudio del poblamiento beréber en la Marca Superior de al-Andalus (siglos VIII-XII)”, en Mélanges de la Casa de Velázquez, t. 43, 2013).  A lingua dos bereberes é afro-asiática, moi antiga, vin nun documental que cando o Sahara non era deserto, fértil paraíso era, xa daquela eles deixaron pegadas, case escribían xa… E se vedes fotos de mulleres bereberes con xoias de celebración, parece que estades vendo as descendentes da Dama de Elche. Ben. Ata aquí chegamos hoxe. Seguiremos a próxima semana.

xoves, 5 de xuño de 2014

ENTREVISTAS AOS NOSOS ALUMNOS

ENTREVISTA A PEDRO TOMÉ VEIRA.

-Pedro, ti es alumno do Eusebio da Guarda desde o curso?

- Dende primeiro da ESO no curso 2009-2010. Tamén estiven no CEIP Eusebio da Guarda dende o primeiro ano.

-Mais arestora estás cursando primeiro de bacharelato en EEUU. Exactamente onde?

-Estou no estado de Oregón, na costa Leste, nunha vila de trenta mil habitantes chamada Grants Pass, que está só uns 100 km ao Norte da fronteira con California.

-Creo que xa dominas o inglés en grao suficiente como para ler os bos autores ao vivo, na súa lingua, quero dicir. Que autores les xa en inglés?

- Xa lín de todo en inglés, incluído clásicos como Dickens, Twain, Bradbury e outros. E un verdadeiro placer lelos na súa lingua orixinal. Fahrenheit 451 e Rebelión na Granxa linos en inglés despois de lelos en castelán, e a diferenza se nota.

-Que é o que máis che gusta dese modus vivendi (estilo de vida novo)  e que é o que máis botas en falta con respecto á forma de vida en Galicia?

- Aquí teño algo máis liberdade. Os nenos da miña idade soen facer moitas cousas pola súa conta, co seu coche e o seu diñeiro, polo que esperase de min que faga o mesmo. A parte mala diso é que a vida familiar ten menos valor. Comemos no instituto e moitas veces non cenamos á vez. A convivencia está reducida a ver algunha película xuntos.

-Tiveches tempo de facer amigos norteamericanos? Como vos divertides?

- Dez meses é máis que suficiente para facer amigos; aínda así, o que fago con eles é basicamente estar con eles no instituto durante a hora para comer e o recreo.

-Agora fálanos dese espléndido premio que acabas de recibir. Xa imaxinarás o orgullosos que nos sentimos contigo no instituto.

- Nos Estados Unidos gústanlles moito os concursos. Este é un que trata de encontrar o mellor estudante en música, matemáticas, inglés, ciencias sociais e ciencias, e logo o mellor do condado (equivalente das comarcas pero máis grandes que as de Galicia e non moi densamente pobladas). É unha pena que non haxa unha competición superior despois desa. O gañador decidíase cun exame tipo test que valía un 75% e unha presentación oral de cinco minutos que valía o resto. Obviamente, a parte que máis me preocupaba era a oral, especialmemte porque a parte científica non era tan difícil, se non que a diferenza estaba en como o explicase. Aínda así, parece que o fixen incluse mellor cós que estaban a falar na súa lingua e puiden gañar.

-Ponnos algún exemplo das preguntas que che fixeron, por favor.

- Unha pregunta da fase do instituto foi: "Explica dúas formas nas que podería suceder una extinción masiva na terra". Nesa falei sobre un impacto dun meteorito e unha posible inundación causada pola fundición do xeo. Na fase do condado preguntáronme sobre un experimento no que o aire é comprimido o suficiente como para afundirse no auga.

-Pode ser importante para o teu futuro, o premio?

- A verdade e que xa tiña claro que iba a dedicarme a ciencia, seguramente estudarei Física, o premio só me anima a seguir aprendendo.

-Que les neste días?

-Acabei onte A Vida de Pi para a clase de inglés, o seguinte libro que vou lir é O Vixía no Centeo de Salinguer.


-Pedro, moitas grazas por atendernos. Parabéns polos teus éxitos. Unha aperta.