luns, 25 de maio de 2015

LENDO A



LENDO O DRAE

 (Biblioteca da Facultade de Filoloxía. O cadro do fondo é da autoría de José Luis Martínez Pereira, pintor recoñecido que exerceu moitos anos a docencia no noso Instituto)

Este día (concretamente o 7 de maio do 2015) subín ao Campus da Zapateira, á Facultade de Filoloxía, para reencontrarme con dous vellos coñecidos a quen me honro en tratar. Ambos os dous dan ou deran clase na Universidade da Coruña, ambos –correspondentes da RAE-  aman inequivocamente o tema de traballo, a lingua, e ambos foron beizoados cun claro e intelixente sentido do humor e da fina ironía. Disertaron sobre a 23ª edición do Diccionario de la Lengua Española. 



Primeiro falou o catedrático D. Álvaro Porto Dapena: “Sobre las letras en el DRAE”, quen, redundando en algo que xa leva tempo dicindo (e publicando..., comentaba con certa sorna que o seu era predicar no deserto, polo pouco caso que os académicos lle facían, e eu cando o oía dicir isto, pensaba algo así como benvido ao club, porque todos os docentes de ensino medio padecemos algunha vez esa impresión, de falar para as paredes... digamos que forma parte do oficio) que as letras non son unidades léxicas, non son palabras e que –en síntese- non deberían entrar na nomenclatura ou macroestrutura do dicionario académico. Argumentouno con riqueza de datos, rastreou incluso fallos a nivel fonolóxico na vixésimo terceira edición. En fin, foi entretido, minucioso, e en case todo o que dixo tiña máis razón ca un santo. Así a todo,  temos que engadir algo a favor da Academia: a forza da tradición pesa. O dicionario non é de nova planta, arrastra saberes, tópicos e formulismos anteriores, recordemos que é unha creación do XVIII.

 (Portada da vixésimo terceira edición do DRAE)

Máis cerca dos meus intereses se situou o discurso do segundo relator, o catedrático D. Manuel Casado Velarde: “La innovación léxica en el DRAE 2014”. Empezou citando ao académico director da nova edición, Pedro Álvarez de Miranda, para logo establecer unha comparanza numérica entre as ed. 22ª e 23ª; por ex., 93.111 artigos na 23ª /VS/ 88.431 na 22ª; 1350 supresións na nova fronte á vella; 5650 novos temas na macroestrutura do dicionario (macroestrura aquí  oponse a microestrutura –como se organiza o interior de cada artigo: o que segue a cada entrada ou palabra que se define- e alude ao conxunto de lemas ou entradas, é un concepto da lexicografía). Artigos emendados: 140.000. O prof. Casado dixo algo importantísimo e claro coma a auga: enfocou o dicionario como unha radiografía social da sociedade –valla a redundancia- que fala esa lingua.
Logo procedeu por sectores: vexamos algúns.
Innovación léxica e innovación técnica e social (o ditame global aquí foi positivo, quer dicir, trázase neste sentido un diagnóstico bastante axustado da sociedade nosa actual, malia o retraso notable en relación co uso, e como exemplo disto, puxo o caso da acepción maría como materia de estudo, onde vai que se di e mais tardou en entrar no dicionario). Entre a cantidade de novos neoloxismos do ámbito das novas tecnoloxías de información e da comunicación (recordade que esas son as sigras da materia chamada TIC, que vós aprendedes no instituto) citou: Blog, ADSL, bloguero, chat, chateo, chatear, GPS, hacker, internet –fixádevos que xa se formaron familias léxicas: dicía Casado que se hai derivación iso significa que esa palabra está xa atornillada ao dicionario e en xeral, ao idioma-; botou en falta blogosfera.
Bonito o tema, eh? Seguimos un pouco aínda?


Dese mesmo campo nocional: SMS, tuit, tuitear, tuiteo, tuitero, tuitera, retuitear, USB, wifi, dron; botou tamén en falta videovigilar (fálase dabondo de espazos videovixiados; de todas formas, non quixera que vos emocionedes demasiado coas novas tecnoloxías: tende en conta que un 25% dos nosos concidadáns –falo de España- non están conectados, ou porque non poden ou porque non queren e o bo demócrata sabe ter en conta eses factores).
Outro campo tratado: Alimentación. Entraron voces como: priva, resopón, papear, papeo, baguette, brócoli, carbonara, emplatar, veganismo, vegano, vegana.
Da medicina: depre, endorfina...
Do deporte (un eido altamente produtivo de palabras novas, xa na ed. 22ª puidemos comprobalo): aerobismo, barranquismo, cicloturista, culé (merengue, colchonero e periquito xa estaban), futbito, mediocampista, melé, pilates, rafting, puenting...
Vexamos por último, o sector relativo ao que Casado etiquetou As Ideoloxías:
Antibelicista, antieuropeísmo, antisistema, euroescepticismo, ultraderechismo, pepero, pepera, sociata, rojillo, rojilla, fedayín, islamización, mulá,muyahidín, yihad, yihadismo, yihadista (botou en falta sharia  e shoah ‘holocausto’; que conste que na miña opinión a sintonización do libro coa ideoloxía da sociedade actual tamén se percibe nos exemplos: douvos un caso para que me entendades mellor: En Alemania es ilegal el revisionismo del Holocausto –s.v. REVISIONISMO-, este exemplo, entre outros, denota que os lingüistas están no mundo e son receptivos ás ideas sociopolíticas, como debe ser; nese sentido eu persoalmente boto en falta a acepción memoria histórica, hai lei, e nos manuais de literatura tamén aparecen as novelas que tratan de recuperar esa memoria específica, moi española, e se escribimos as dúas palabras en Google, aparecen 941.000 concorrencias).
Deixámolo aquí por hoxe. Queda para outro día o tocante a un par de temas nucleares: xenofobia e xénero (e un terceiro non tocado polo conferenciante: galeguismos). E fáltame contarvos algo da intervención do público asistente.
[NOTA: as letras s.v. nun contexto coma este, de dicionarios, significan sub voce, ‘baixo a voz’, é dicir, que tes que ir a esa entrada indicada].
(Mª Rosario Soto Arias) 

(Fotografía do catedrático Manuel Casado Velarde, tomada da Internet)

xoves, 21 de maio de 2015

As nosas músicas: Medomedá


Medomedá: Quero ver como te ris.

Os nosos poetas: Versos para libros



Raquel e Derdrín

Raquel e Derdrín,

Teñen unha amizade sen fin.

Cando Derdrín volveu á fraga ,
Raquel chorou no colexio e na casa.
As conversas ata as tantas,
Non serviron de nada,
Pois coas preguntas que tiña Raquel
Podíanse encher miles de papeis.
Nas tendas, nos parques e no colexio,
Derdrín ía sempre no peto.
E aínda que viu pouco,
Disfrutou moito e moito
                       
                                 Gonzalo Alcalá-Zamora

A amizade 

  
A amizade,
a alegría que nunca morre,
a diversión que por sempre perdura.

  
A amizade,
o ben que te socorre,
 cando o mal aturas.


Tena sempre ao teu lado,
 para axudarche cos problemas e afrontalos,
 ou para que ti a axudes decontado.

Marcos Freire Patiño





A filla do ladrón de bicicletas

A filla deste ladrón
anda moi ben na bicicleta
pode incluso poñerse de pé
na silla suxeitando unha maleta.

Vive coa súa tía Perfecta,
que non lle deixa montar nela
pois asegura que montar en bici
é de louca e de lela.

O seu soño é ser acróbata
xunto co seu amigo Milo.
Conseguírano algunha vez.

Chegarán ata o río Nilo?

Pedro Fernández Cedeira



A filla do ladrón de bicicletas


Nunha noite do verán                                                  Pero sen dúbida ningunha
O seu pai foina deixar                                                  Quen máis a fastidiou
Na casa da súa tía                                                        Foi a súa tía Perfeta
E a súa vida ía cambiar.                                               Quen de ladroa a acusou

O soño de Serafina                                                      Roboulle a bicicleta
Era ser equilibrista                                                      Fíxolle a vida complicada
Poder traballar nun circo                                            Pero grazas aos seus amigos
E converterse en artista.                                             Serafina saíu reforzada

Nesta estupenda aventura                                          E aquela nena entusiasta
Serafina ía contar                                                       Moi alegre e pispireta
Co apoio duns amigos                                               Veu cumprido o seu soño:
Que sempre a quixeron axudar.                                 VOAR NUNHA BICICLETA


Pero no seu camiño atopou
A quen lle facía a zancadilla
Este era O Martiño
E toda a súa pandilla.
Almudena Alonso-Jáudenes


O MISTERIO DAS BADALADAS



É de noite en Eiranova,
o reloxo vai tocar.
E toda a xente da vila
unha gran sorpresa levará.

Á noite seguinte
o mesmo misterio se repetirá.
Pois son trece as badaladas
que ás doce vanse escoitar.

Un grupo de cinco rapaces,
amigos inseparables
recibirán cinco mensaxes
que os levarán ó culpable.

Quén podería ser,
aquela persoa que dera
unha badalada derradeira
naquel escuro anoitecer ?

Iago Jopia Astray

luns, 18 de maio de 2015

PRIMEIROS PASOS



PRIMEIROS PASOS (III)

Este venres pasado, 15 de maio, celebrouse na nosa Biblioteca a entrega de premios do segundo Concurso de Microrrelatos que organizamos para alumnos da ESO do centro. Houbo dous gañadores, un en lingua galega e outro en lingua castelá. Velaquí os tendes:
 
I.                   A fronteira


A miña vida en África estaba chea de desagradables situacións, entre elas a escaseza de auga, que fai que no meu país miles de persoas teñan que arriscar a súa vida na súa procura. Xa farto dunha vida chea de desgraza e crise decidín viaxar a Marrocos coa esperanza de emigrar a Ceuta e comezar unha nova vida.

A viaxe foi longa e pesarosa e, cando ao fin chegamos ataa a famosa barreira que nos separa de España, non din creto ao que vin. Uns sólidos valos de seis metros de altitude alzábanse contra min, rematados en intrincados arames con púas ameazadoras que se rizaban contra o meu grupo e mais eu. Apartei rapidamente aqueles pensamentos da miña cabeza, e despois comecei o meu ascenso. Ao alcanzar a parte superior tívenme que enfrontar aos endemoñados fíos de metal, os cales dificultábanme terriblemente o paso cravándose con forza nos meus brazos e no corpo, pero era xa tarde pra dar volta atrás e seguín avanzando.

Ao chegar ao outro lado, a ledicia e a felicidade que nos inundaban cegounos non puidendo ver aos vixiantes de turno, que nos estiveron observando durante todo o ascenso e reduciron ao meu grupo con facilidade. Estaba feble polas miñas feridas, así que decidín fuxir mentres duraba a confusión conseguindo escapar dese inferno. Como recompensa polos meus esforzos, a miña vida mellorou, pero nunca poderei esquecer o visto na fronteira de Ceuta.

                                               (Marcos Freire, 1º ESO)


II.                  Las lágrimas resbalaban...


Las lágrimas resbalaban lentamente por lo que había sido hermoso rostro, lloraba de furia, le golpeó, fue un golpe seco, pero bastó para hacerle caer al frío suelo. Fueron muchos años de sufrimiento. Basta, gritó.

Llueve. Susurró. Rápidamente cogió sus pertenencias, desastrosamente esparcidas por el suelo y se marchó...

Dejando tras de si, un gran rastro de frialdad. Entró en su coche, golpeó el volante violentamente enfurecida.

En el callejón ya sonaba fuertemente las sirenas de la policía. Sonrió, y emprendió la marcha. Ya era libre.


                                         (Germán Tojeiro, 4º ESO).

Estaredes de acordo comigo en que o tema é decisivo á hora de valorar o xurado o texto (Bühler non integrou o tema como elemento básico do paradigma da comunicación nos anos 30 do século pasado, integrou o emisor, o receptor e mais a mensaxe, mais mensaxe e tema non son –en principio-  sinónimos; algúns de vós, cando fostes alumnos meus en primeiro, recordaredes que xogabamos a comparar a relación tema-texto coa relación punto inicial orixe do big bang-universo: por expansión dun tema, producimos un texto: dado un texto, por síntese, procuramos o tema). 


O tema dos movementos migratorios en situación de angustiosa precariedade no planeta é un tema tan actual que non podemos pasar por el de esguello: hai que focalizar: abrir os ollos e como mínimo, como punto inicial, sentir empatía ou solidariedade, poñernos na pel deses seres humanos. Este día na televisión enfocaban os periodistas o barco ao pairo no sueste asiático, con xente escura vinda de Myanman ou de Bangladesh, alzando brazos ao ceo para ver se pillaban botellas de auga que outros máis afortunados lles lanzaban... Recordades, meus queridos, cando foi a última vez que alzastes os brazos ao ceo? Quizais vendo un partido, pola alegría; quizais nun baile... Nunha danza ritual, como na película que botaron este sábado, O home de vimbio (The Wicker Man de Robin Hardy, de 1973), onde homes e mulleres brincan coma nunha cerimoniosa muiñeira en honra duns deuses arcaicos..., en Rei David tamén Richard Gere danza ritualmente camiño do templo en honra de Yahvé;  sen dúbida gústalle que bailemos e dancemos a Deus. Tanto ou máis lle gusta que non pechemos mente nin corazón ao sufrimento dos conxéneres. Mentres os nosos rapaces amosen sensibilidade a flor de pel, aínda non morre a esperanza.
 (Mª Rosario Soto Arias).

 (Fotograma da película 'Rei David')

 (Foto tomada na coruñesa praza Emilio Romay, é a chamada Fonte da Tolerancia)

xoves, 14 de maio de 2015

As nosas músicas: Magín Blanco


  Magín Blanco. "Abecedario" 


Magín Blanco. "Gatuxo"


  Magín Blanco. "Meu amor estoupa"
(sección coordinada por Xosé P. Mondelo)

Intemperie

UNHA NOVELA INSÓLITA
Intemperie
Jesús Carrasco
Ed. Seix Barral. 2013




Cando un le un libro do que gustou sempre procura compartir esta grata experiencia lectora. Por calquera medio, como esta revista, un busca anunciar esa boa nova, o abraio que produciron en nós as palabras lidas, como se deitasemos unha pedra preciosa nun estanque e as ondas de emoción lectora se fosen ensanchando ata bañárnos a todos nunha comuñón íntima. Para que sigan a vivir as palabras, para que se multiplique o seu eco e para que se amplíen todas as nosas múltiples almas. Unha ampliación do espírito que só nos pode producir a lectura, unha viaxe ou unha conversa amical tralos vidros dun café outonal, arredor dun libro, que como un amigo calado, presente no diálogo, nos vai abrindo aos outros e iluminándonos coa súa presenza cálida e o seu silenzo sonoro.

Este desexo apareceu en nós desde as primeiras liñas de Intemperie, a ópera prima de Jesús Carrasco.  Desde a mesma portada do libro soubemos que estábamos ante un libro singular, e inquietante. A portada clara ocupada pola cabeza dunha cabritiña branca, pura imaxe da inocencia e a pureza, os ollos dese animal, estaban tamén a transmitirnos, paradoxalmente, unha fonda sensación de desamparo, de indefensión, de invitación á dor e ao sacrificio. Algo inquietante chamou por nós desde que nos ollaron eses ollos desde o andel dunha libraría. Se cadra foi esa chamada animal o que nos moveu a coller a novela e gardala amorosamente nos nosos petos protectores. Ao abrila e comezar a lectura, desde a primeira páxina, decatámonos de que eses ollos de inocencia e indefensión, nerviosos e temerosos, eran os mesmos que os do rapaz protagonista do libro. Un neno que se nos presenta como unha presa de caza, agochado nun burato feito por el mesmo na terra, só protexido por unas podallas a modo de teito para ocultarse dos seus perseguidores, na soidade da noite e dos campos sen fin das terras da meseta.  Por que foxe e se agocha este rapaz? Que foi o que o moveu a abandonar  o seu estraño medio  familiar, o seu afastado lugar? Nada sabemos, nin o saberemos de certo até pechar as últimas follas do libro. E cando o fagamos, non daremos creto ás razóns últimas  da súa fuxida, pois nunca chegaramos a sospeitar das súas causas profundas e ferintes.

 Nesa soidade do páramo, coas primeiras luces do mencer, despois de se asegurar de que en todo o ancho da terra que divisaba desde o seu agocho, non había rastro dos seus perseguidores, bate cunha presenza salvadora: un pastor co seu rabaño de ovellas, ao que se vai acercando paseniño e receoso. Nesa súa saída desde o fondo da terra e do seu abismo persoal, nese encontro co pastor, comezará o camiño de redención do neno protagonista. O pastor coidará do neno, como se fose un año máis do seu humilde rabaño. Vai aprendelo a sobrevivir, a curarlle o seu corazón magoado, a confiar. Vaille mostrar o camiño do Norte, lonxe da raxeira inclemente do sol sobre os campos sen horizonte, lonxe da barbarie dos seus perseguidores, deica poder atinxir ese lonxano país de prados verdes e chuvias bálsámicas e purificadoras. Vaille ensinar os valores da dignidade humana, a recuperar a inocencia perdida. Mais antes, cumpría vencer a sombra xeada dos perseguidores,  a cuxo frente vén un alguacil odioso e sañudo, implacable na persecución do rapaz, ao lombo dun sidecar e acompañado dun sinistro axudante.  A que obedece esa ansia de dar caza ao rapaz indefenso? A que vén tanta violencia do alguacil e o seu grupo salvaxe, que como manda de lobos andan á procura do rapaz e daquela do pastor, o seu protector?

Nun principio pensábamos  que estábamos a seguir os pasos literarios de Miguel Delibes ou da novela tremendista, ante unha nova volta ao realismo de posguerra, mentres seguíamos o camiño de paixón  destes santos inocentes a fuxir das gadoupas dos seus perseguidores. Mais, nada máis lonxe da realidade, nada máis lonxe do tremendismo violento e sen piedade da novela dos corenta ou das crónicas de violencia rural do país profundo. O que si comparte Jesús Carrasco con estes clásicos é a exhuberancia da súa prosa, o resgate da súa magnifica expresividade, do seu coidadísimo idioma. A mesma vontade de linguaxe, e o tratamento da paisaxe, sen dúbida o outro gran protagonista da novela, pola súa abafante presenza. Neste aspecto, tamén é inevitable referirmónos á obra dun dos grandes novelistas americanos actuais, pois parecen evidentes os ecos de Cormac MacCarthy, de novelas súas como Meridiano de sangue ou The Road. Na paisaxe da novela todo é desolación e ardor, unha chaira en chamas, como nos relatos de Juan  Rulfo. Un medio  onde as personaxes nin nome  teñen, nin tampouco os lugares polos que se foxen e se esconden, inermes ante as forzas da natureza e a senrazón do destino. Aquí tamén se sente o pouco que é un home. Tal como en Comala, baixo o poder inmesiricorde de Pedro Páramo, absolutamente todo é soidade. Unha dor secular , unha pena sen nome.

 Equivocabamonos nestas iniciais apreciacións, porque amodiño imos entrando noutras paisaxes literarias e visuais. Adentrámonos nos dominios do cinema, do western máis esixente. No climax da novela asistimos ao enfrontamento final entre perseguidos e perseguidores no medio e medio das paisaxes desoladas, cunha violencia extrema. Veñen á nosa mente as imaxes dos filmes máis despiadados deste xénero. E daquela,  imos acercándonos, no devalar da novela,  ate o seu desenlace esperanzado, unha vez descuberto o enigma inicial: a fuxida do neno, o teima dos perseguidores á caza do rapaz. O seu camiño de redención, unha vez albiscado o país das chuvias, aló ao lonxe, no Norte.

Estamos tamén perante unha movie road polos camiños infindos da meseta na fuxida cara ao norte do protagonista, e perante unha novela de formación e aprendizaxe, de supervivencia,  na que por riba da opresión e a violencia do sistema e das propias leis da natureza e do destino, vanse impoñer os valores da piedade, mesmo nas situación máis violentas - e cos máis violentos-, da dignidade humana, da salvación persoal a través do amor e o amparo. En calquera caso, perante un relato alegórico e atemporal sobre a condición humana. Perante unha novela densa, intensa, insólita no actual momento literario.  X. Pérez Mondelo


Os nosos poetas: "Haikus"


luns, 11 de maio de 2015

ENTREVISTAS A HOMES QUE AMAN GALICIA



ENTREVISTA A MANUEL LOURENZO

PATRICIA PRADA E Mª ROSARIO SOTO: -Vostede naceu no Valadouro pero estudou aquí na Coruña, onde concretamente? No Instituto Masculino? Que lembranzas garda desa etapa da súa vida?
-Estudei na Academia Galicia. Lembranzas moi boas, por exemplo, dos profesores de literatura, D. Luís Seoane Rico e D. Miguel González Garcés, e pésimas do crego, que non mento, por se acaso reaparece con todo o seu odio e violencia... Tamén fixen, como é natural, algúns amigos para sempre.
-Vostede é un auténtico home de teatro, un ser nacido para esta arte: fixo de todo, creou compañías, editou libros, compuxo textos, dirixiu, fixo crítica, traduciu, foi actor... Que lle queda por facer, señor Lourenzo? E que foi o que máis satisfacción lle deu, ou que foi de todo o feito aquilo de maior transcendencia, na súa opinión?

- Eu veño dun tempo en que os recursos escaseaban. Nesa escola aprendín unha certa moderación no uso deles que me axuda bastante na briga diaria. Non penso no tempo perdido, porque o tempo non se perde, xa que non existe. E, se acaso o perdín en pasalo ben, por exemplo, teño que dicir que non me pesa. Agora, á parte do meu traballo, fillos e netos, familia e amigos, satisfacen todas as miñas aspiracións. O que máis satisfacción me deu? A humana resistencia...



-Vaiamos á obra escrita. En literatura é lícito buscar, centrar, as constantes universais: os temas nucleares. Se nós lle dixeramos que na súa obra son importantes o amor (Amar é, meu amor, máis que morrer; Amar é un insolente, magnífico, duro, interminável parto..., de Xoana), e o poder (cos seus excesos e as súas perversións), vostede que nos respondería, e que engadiría?

- As miñas constantes? Aí si que non son nada especial, e si orixinal (que ven de “orixe”). Os temas que eu chamo únicos, os propios da raza humana, con todas as súas rarezas, bondades e perversións. Aí non se escolle. Aí a realidade asalta. Acho que o único que se escolle –ou para o que un é escolleito–  son as formas...

-Unha nosa profesora e colega [Beni Vidal] contounos esta anécdota: Hai un tempo estaba eu no meu super e díxome a caixeira: “está aí Melgacho”, mirei e díxenlle: “Ah!, Manuel Lourenzo...”, e respondeu rápida: “Que dis ho!, Melghacho, muller!”. Diante do poder da televisión, e outros medios, que lugar ocupa nesta sociedade o teatro? Segue sendo A Coruña un lugar bo para representar (como vostede deixou dito noutrora)?

(Fotos tomadas da Internet)


- Melghacho é un máis deses que andan por aí, pola cabeza, que un día ocuparon. E aí deben continuar, abrigadiños... A televisión caeunos enriba de repente. O teatro xa levaba moito tempo a nos escarpuxar. Non teñen moita relación A imaxe pide consumición inmediata; o teatro lévanos a pensar e, máis aínda, a optar. Por iso é nu, directo, un acto público, unha convocatoria para tratar os temas candentes... A Coruña, un bo lugar para o teatro? Como todos. Se eu incido na Coruña, é porque aquí ubiquei a maior parte do meu traballo: o teatro independente, nado en colexios, no edificio da Caixa da Ronda de Nelle, en prazas –na Coruña hainas marabillosas–. Foi, si, nos sesenta e setenta do século ido, un modelo de teatro; contributo indispensábel para a recreación do teatro galego e encontro con numerosos grupos ibéricos, tanto do ámbito do castelán como do catalán e do euscaldún... Foise todo cando a democracia comezou a se deitar cos negocios, coa banca, e apareceron alcaldes e outras especies que deixaron nun lugar moi baixo o analfabetismo...

-Gustaríanos saber a súa opinión sobre a institucionalización do teatro. Están ben destinadas nese sentido as subvencións?

- Non quero ouvir falar de teatro e diñeiro. Neste país, cun só decreto sobre a lingua, desapareceu todo o que parecía que había... Ollo, que digo neste país, inculto e caníbal, e nestas circunstancias. No sei se poderá ser noutro momento; mais, tal e como van as cousas, non creo que eu o vexa...

-Esa riqueza lingüística dos seus textos, unha riqueza que abraia, innegable, cando lle debe ás súas orixes, ao Valadouro, terra de artistas, a medio camiño entre a Terra Chá e a Mariña?

- Todas as linguas teñen música. E nós temos a sorte de coñecer precedentes absolutamente maxistrais na súa detectación (existe a palabra?), como Rosalía, Otero, Cunqueiro... alguén que escriba ou que faga teatro ou que fale nun palco, non pode ignorar este herdo. O lugar onde naces tamén te marca, con talladas físicas –a orografía, o clima– e culturais –a historia, as tradicións, a lingua–. Na terra que aludimos, o Valadouro, hai, ademáis, a pegada de varios pobos, que configuraron unhas morfoloxía e sintaxe extraodinariamente ricas e expresivas...



-Trácenos, coma un personaxe profético, coma un novo bardo da tribo que realmente é, un adianto do futuro (poético, ou imperfecto...), vostede que ten fillos saberá facelo...

- O futuro é difícil de previr, dada a extraordinaria implicación de elementos sobre os que a maior parte dos humanos non ten ningunha dotación... Habería que tocar a historia de moito antes... Con todo, a resistencia á sumisión é natural na nosa especie e haberá que escoller os camiños que a viren máis valente e eficaz. Camiños hainos. Calquera cousa, agás a entrega a un inimigo que nos tolle e nos silencia.

-Moitísimas grazas por compracernos. Xa sabe –vostede que confiou neste centro para a educación da filla- onde nos ten. Desexámoslle o mellor, señor Lourenzo. Longos anos de boa vida para o teatro galego!

- E que eu vos vexa felices e cos ollos abertos!

(Patricia Prada é alumna de 2º de bacharelato no noso Instituto neste curso 2014-15).